ENGE VERHALEN VOOR BIJ DE KERSTBOOM
Dit jaar ben ik mensen over de dood gaan interviewen. Een gewaagd thema, zou je denken, zeker voor een hypochonder type als ik. Toch voelde ik aan alles dat ik er goed aan deed. En inmiddels weet ik waarom: niet eerder heb ik zulke intieme en oprechte verhalen mogen opschrijven als van mensen die gaan of willen sterven, en die hen bijstaan.
Hun openheid, kwetsbaarheid én kracht maken indruk. Net als hun humor en echtheid. Want, verrassend of niet: gesprekken over het levenseinde gaan met meer zelfrelativering gepaard dan die over – pak ‘m beet – successen en loopbaanstappen. De dood leent zich kennelijk niet voor façades.
Maar enigszins ‘eng’ blijft het onderwerp natuurlijk wel. En tranen bij het schrijven zijn er ook geregeld. Niet gek dus dat mijn omgeving weleens opschrikt wanneer ik erover vertel. Of vriendelijk informeert of het niet wat lichter en luchtiger kan?
Gelukkig heb ik sinds mijn interview met verpleegkundige Tommie Niessen een pakkende uitleg paraat: ‘Juist op plekken dat de dood er mag zijn, staat het leven zo centraal’, vertelde hij. En zo is het. Daarom zijn deze verhalen me zo dierbaar: ze maken vooral ook levenslustig.
Dus: zin in wat lees- of gespreksvoer voor bij de kerstboom? Bij deze, voor de liefhebbers, mijn top-5 ‘enge verhalen’:
Ontroerende portretten van zorgverleners over hun rol bij een euthanasie. ‘Precies hiervoor ben ik verpleegkundige geworden’
Interview met Judith de Heus van 113 Zelfmoordpreventie, over het belang van contact maken en de ‘taboe-vragen’ durven stellen. ‘Als je echt luistert naar iemands verhaal kun je iets veranderen’.
Zijn jonge artsen voldoende klaargestoomd voor de hete vuren rondom het levenseinde van een patiënt? Kán dat überhaupt? Vier ‘jonkies’ vertellen.
Een kijkje in de ziel van psychiater en euthanasiearts Gerty Casteelen. Een dapper verhaal van een bijzonder mens.
Over hoe we verlies (zouden moeten) verwerken, doen allerlei opvattingen de ronde. Terwijl rouw juist zo individueel is, betoogt Jan van den Bout, ooit de eerste bijzonder hoogleraar Verliesverwerking.
En vooruit, nog eentje, extra dichtbij voor mij:
Wat gebeurt er als je níet over de dood van een dierbare praat?
© Teus Lebbing, www.abrandnewstory.nl
Heb je de smaak te pakken van dit thema? Collega-journalist Martien Versteeg schreef onlangs het boek Uit het leven gegrepen – jongeren van 14 tot 40 over de dood, boordevol mooie interviews, waaraan ik een verhaal heb mogen bijdragen. Het boek is hier te bestellen: Uitgeverij Donkigotte
Voor meer persoonlijke verhalen, óók luchtige, zie: www.abrandnewstory.nl/veranderverhalen
* Deze verhalen schreef ik voor Relevant, het opiniemagazine van de NVVE.
Mooi die interviews over de dood, Teus, en helemaal niet eng. Het zou juist goed zijn de dood te “ontengen”, en daar draag jij toe bij. En natuurlijk komen bij mij een paar gedichten uit de herinnering naar boven, het mooie gedicht van de jou ook zo dierbare Vasalis, ‘de dood wees mij op kleine interessante dingen’ en het allermooiste dat ik ken, van j.H. Leopold: ‘ Als ik dood zal, dood zal zijn, kom dan en fluister iets liefs…’ Tegenwoordig allemaal makkelijk te vinden op het Internet.
Complimenten voor deze aanpak!
Ik scrolde door je top 5. En bleef hangen bij nummer 6 (hihi grappig, een nummer 6 bij een top 5, dat triggert). Het was jouw eigen verhaal, dat ik al eerder las. Weer kippenvel, brok in m’n keel en duwtje in m’n rug.
Dank je voor het delen van mijn boek ‘Uit het leven gegrepen’, Teus. Ik vond het heel bijzonder tijdens veel van de gesprekken te horen wat ik zelf al dacht: dat praten helpt. Praten als je in de rouw bent, praten als je ziek bent en bang voor de dood en praten als je worstelt met het leven (waar jouw verhaal in het boek over 113 zelfmoordpreventie natuurlijk een mooi voorbeeld van is). En verhalen delen helpt dus ook. Zo schreef een lezer mij: “Ik blijf het verhaal van Marloes maar lezen. Zo herkenbaar.” Dat doen jouw verhalen ook. Prachtig dus dat je ze deelt.
Gewaagde verhalen en opzet! Maar stoer dat je dit doet!
Prachtige gezegd! Juist op die plekken…
Hartstikke mooi Teus. En inderdaad: verhalen over de dood zijn niet eng. Ik heb ooit ergens gelezen dat er in sprookjes voor kinderen expres allerlei enge dingen gebeuren. Als jij ze als ouder aan je kind voorleest, geef je indirect de boodschap dat je voor die enge dingen niet bang hoeft te zijn. Misschien werkt het ook wel zo met jullie (onze Relevant-)verhalen 😉