HOEZO ZIJN OUDEREN NUTTELOOS EN DUUR?
Ik ben dol op kinderen, voel me prima thuis bij mijn eigen generatie, maar met ouderen heb ik echt iets. En dan maakt het niet uit of ze kwiek zijn, met mankementen kampen of hun geest verliezen.
Ik vind het gewoon allemaal helden, bij wie een schat aan wijsheid te vinden is
Daarom verbaast het me hoe er doorgaans over ouderen gedacht wordt. En hoe politiek, zorginstanties en hulpverleners over elkaar heen buitelen in afstandelijke discussies over passende ouderenzorg. Alsof deze mensen alleen maar een last vormen voor de samenleving. En niets anders zijn dan nutteloos en duur.
Sinds ik me heugen kan, hang ik aan de lippen van iedereen die oud en wijs is. Hun levenskracht raakt me: hoe ervaring hen gevormd heeft, hoe dat hun heden bepaalt en hoe ze hun toenemende kwetsbaarheid tegemoet treden. Want of ze dat nou manmoedig doen, met humor of juist bokkig en wrokkig:
Ik steek er altijd wat van op. Over hoe dat nou moet, leven. Of hoe juist niet
Wat dat betreft is mijn eigen moeder het beste voorbeeld. Toen ze op haar 74e al ruimschoots dementeerde, leerde zij mij over loslaten. Haar lichaam en geest deden al jaren niet meer wat ze wenste. Stap voor stap moest ze afscheid nemen van al dat haar zo lief was: haar boeken, haar auto, haar tennis, haar glaasje wijn en sigaret en – als klap op de vuurpijl – haar zo vertrouwde huis.
De verhuizing naar het verpleeghuis was de shock die ze altijd zo gevreesd had. En toch is ze juist daar tot berusting gekomen, omdat ze zich met al haar beperkingen veilig voelde in deze overzichtelijke omgeving. De wrok over de kinderjaren in het Jappenkamp, het vroege verlies van haar echtgenoot, de frustratie over haar aftakeling, maar ook haar opstekers en passies: ze doorleefde het allemaal nog een keer en liet het – uiteindelijk – gaan.
En zo kon het gebeuren dat we op een ochtend samen in haar zonovergoten kamer zaten. Zij op bed, bezig aan haar zoveelste koekje die de sigaret had vervangen; ik op de stoel heel dichtbij haar. Ze keek uit over de wand vol foto’s en een stralende mand met hortensia’s en zei: ‘Het is toch zo gek: dan word je geboren, en dan word je groter en groter en ouder, en dan zit je opeens hier – in dit kleine kamertje. Maar ik vind het zo gezellig!’
Haar lichaam kon bijna niet meer, nagenoeg alles had ze losgelaten, maar ze was tevreden. Diezelfde avond liet ze helemaal los, ook ons, haar dierbaren.
Van mijn moeder heb ik geleerd dat niks er écht toe doet, behalve de liefde. Voor de kleine dingen, voor anderen en voor jezelf
Die bepaalt hoe tevreden je door het leven gaat. En vooral ook hoe je dat achter je laat.
Al sluiten we er maar al te graag onze ogen voor, afhankelijkheid, aftakeling en kwetsbaarheid komen heus. Bij de een vroeger dan bij de ander. De hamvraag is: hoe leren we zo te leven dat we dat aankunnen? Daar hebben we alle wijsheid bij nodig, lijkt me zo. En daarom koester ik de ervaring van mijn moeder en die van haar hele generatie.
Laten we hen vooral op een voetstuk plaatsen.
© Teus Lebbing, www.abrandnewstory.nl
N.B. Dit verhaal schreef ik eerder, in 2016, maar is 7 jaar later nog even actueel. Als ode aan mijn moeder en haar hele generatie, heb ik het op haar sterfdag in 2023 opnieuw gedeeld, zie ook onderstaande reacties.
Meer lezen over wat contact met de oudste generatie je kan opleveren? Eerder schreef ik ook: ‘Geen bullshit meer’ en ‘Voor je het weet, verlies je de verbinding’. Of lees mijn interviews in de serie ‘Portie veerkracht’.
Wat een prachtig verhaal!
Wauw…. Hoe raak!
Mooi Teus, recht uit het hart in het mijne… Rake observatie, klare taal en een prachtige boodschap!
Wat een mooi en wijs inzicht Teus! Vast van je moeder geërfd, die kwaliteit.
Lieve Teus,
Warm, liefdevol, en prachtig verwoord. Het raakte me diep.
Dank je wel.
Beste Teus, wat een prachtig epistel en zo herkenbaar. Mooie liefde voor je moeder. Generatie X.Y.Z en generaties die nog volgen, we kunnen zoveel van elkaar leren. Dat maakt het leven rijker. Leren kijken door andersmans ogen( lees generatie) en je laten verbazen, ervan leren en daar dankbaar voor zijn!
wat een mooie blog. Zowel jouw persoonlijke moeder-verhaal als ‘aan lippen van ouderen hangen’. Doe het ook graag en veel. Heb lange tijd een wandeling gemaakt met senioren van de katholieke ouderenbond. Wandelen door de natuur en levensverhalen optekenen. Zelf had ik indertijd een baby en peuter thuis. Het gaf me de juiste beschouwende blik!
Lieve Teus,
Prachtig… Wat heb je dit prachtig verwoord.
Prachtig geschreven Teus. Ik zou het fantastisch vinden als er steeds meer verhalen komen zoals dit, waardoor we met zijn allen leeftijd en levenservaring weer op waarde leren te schatten.
We kunnen zo veel leren van degenen die ons zijn voorgegaan. Niet alleen van de ‘succesverhalen’. Zodra we minder bang worden voor een mogelijke verhoogde mate van afhankelijk in de toekomst hoe beter we onze energie kunnen richten op het zoeken naar creatieve en menslievende oplossingen.
Heel mooi verwoord Teus!
Wow Teus wat heb je dat ongelooflijk mooi verwoord en ik ben het zo met je eens!! 💛
Wat een prachtig eerbetoon en krachtige oproep, ik doe mee !
WoW, supermooi beschreven en o zo waar!
Dank je wel! Zó mooi!!
Je schrijft zo respectvol en met veel liefde over je moeder en onze ouderen. Ik herken me in jouw ervaring. Elke dag hoor ik de wijsheid van ouderen en ik ervaar ze als zeer waardevol en lief.
🌹✨mooi geschreven Teuske, hoe weerloos tegen de dementie ze tevens zo krachtig bleef. Voetstuk, harteplek, zij en alle prachtmensen. ✨🌹
Lieve Teus, wat n prachtige ode aan je moeder🙏
I felt the same way about my dear Mum Teus Lebbing it was a privilege to care for her. The older people I’m fortunate to meet are interesting, full of life and experiences. Beautiful reflections, and important questions to challenge our biases about Ageing.
Wat een mooie ode aan je moeder en ouderen in het algemeen. Het is me uit het hart gegrepen. Zo zie ik ook hoe mijn moeder, die binnenkort 91 wordt, haar leven met alle gebreken die haar overkwamen en overkomen, elke morgen weer opstaat en er het beste van maakt. Ik kijk ernaar en hoop die voorgeleefde levensles ook in praktijk te mogen brengen.
Bedankt Teus voor weer een waardevol verhaal.
Prachtig geschreven. Mooi monument voor haar en haar generatie💛
Wat mooi geschreven Teus!
Mooi!
Prachtig Teus!
Fantastische foto van je moeder. Wat een mooie lessen heb jij van haar geleerd. En nu mag je dat weer doorgeven. Sterkte vandaag. 💕
Prachtig verwoord ❤️
Zo’n mooie foto! De gelijkenis is trouwens treffend! En die ode: als je ‘m voor de 2e keer leest is ie als het even kan nóg mooier! ❤️
Mooie ode aan je moeder en vele andere ouders Teus, heel dierbaar en waar.
Wat een mooie foto Teus!!
Ach Teus, wat een bijzondere vrouw moet ze geweest zijn! Liefs
Heel mooi Teus! ❤️
Halleluja! Geweldige ode Teus en hoe wijs en waar
Mooi geschreven💕
Wat mooi geschreven, ook ik luister graag naar oudere mensen en hun verhalen. Ik koester het feit dat mijn moeder nog leeft en vitaal is met haar 88 jaar en nog altijd voor anderen klaarstaat.
Prachtig geschreven! Ode aan ouder worden en ouders zijn. Dank je wel.
Wat een prachtige ode aan jou moeder Teus Lebbing mooi hoe ze voortleeft in jou verhalen. Jou woorden raken bij mij ook verschillende snaren. Ten eerste de reden waarom ik als jonge verpleegkundige voor de geriatrie koos: de levenservaring en het omgaan met ouder worden en het steeds weer aanpassen aan de uitdagingen die het ouder worden met zich mee brengt fascineerde me. Zoals jij ook altijd zo treffend in je portie veerkracht verhalen schrijft. Ten tweede ook het proces wat mijn vader doormaakt, vergelijkbaar met jou moeder. Door de dementie leek zijn veerkracht aanvankelijk ook aangedaan, maar hij heeft zich toch herpakt en zijn en ook mijn kijk op wat kwaliteit van leven is veranderd. Ondanks dat het een zware tijd was, was het ook leerzaam en ik hoop dat als ik zelf ouder word, ik hier kracht uit put.
Prachtig verhaal!. Ik ben zelf bijna 70 en had nooit gedacht dat ouder worden zoveel dankbaarheid losmaakt. Als voorzitter van een plaatselijke Zonnebloem afdeling zie ik dat iedere oudere geniet van de kleine dingen, ondanks gebreken en pijn. Dat maakt mij als jonge oudere ook heel dankbaar.
Heel mooi!
Teus Lebbing, what a beautiful feedback/story about Your mother. The feeling is very similar to mine: my mother died last end of June and I could write the same things about my mother, but I don’t have the courage. Because I think that the people who knew her, they really appreciated her. I agree with all Your experience. The distance is nothing. Emotions are the same all over the world. And Virginia Satir showed this in a beautiful way. Thank You for Your story of a lifetime.
Snif, zo goed geschreven. Een cadeautje, dankjewel!
hoe te leven… zo dus. Prachtig Teus, dankjewel. Jouw Moeder ❤️
Ontroerend, dank je wel
Ouderen en mensen met een beperking zijn ook mijn favorite kind op people. Van hen leer ik inderdaad wat werkelijk leven is.
Een toost op je moeder en op alle senioren die de weg voor ons hebben gebaand en naar wie onze liefde en aandacht mogen uitgaan.