Alle ‘Porties Veerkracht’ van de oudste generatie zijn voor mij – en de nog altijd groeiende groep lezers – een ware school of life gebleken. Mijn grootste les: de openheid waarmee de geïnterviewden hun worstelingen uit de doeken doen én de vrijheid die hen dat oplevert. Moet je oud & wijs zijn om je echte verhaal te kunnen vertellen, vroeg ik me af. Of kan dat ook op je 47e? Bij deze neem ik een proef op de som…
‘Ik ben niet meer alleen’
Is het mogelijk om een vrij leven te leiden terwijl je een geheim met je meedraagt? Teus Lebbing (1971) ontdekte hoe je wint aan veerkracht als je de schijn van je afschudt en mag zijn wie je bent.
‘Waarom hou ik zo van echte mensen met echte verhalen? En waarom kan ik zo slecht tegen geheimzinnigheid, pretenties en opgekropte emoties? Deze vragen hielden me al langer bezig, maar pas de laatste jaren beginnen de kwartjes te vallen. Ik denk dat ik zo’n hekel heb aan façades, omdat ik zelf zo lang toneel heb gespeeld.’
“Mijn start in het leven heeft daar vast alles mee te maken”
‘Ik ben geboren in april 1971, 5 maanden na de dood van mijn vader en 1 jaar na de dood van mijn babybroertje, die tijdens de bevalling overleed. 1970 was voor mijn moeder en voor mijn 3 jaar oudere broer dus een jaar vol verdriet.’
‘Wat daar nog eens bijkwam, was dat mijn vader geen natuurlijke dood gestorven was. Hij stapte op zijn 35e uit het leven. Hij was journalist en psycholoog, was een charismatisch persoon, maar had zich – zoals ik later begreep – nooit goed gevoeld over zichzelf. Jarenlang had hij via intensieve analyse geprobeerd een weg te vinden in het leven, en omdat hij sprongen vooruit maakte en weer leek te geloven in een toekomst, waren mijn moeder en hij vol goede moed een gezin gestart. Maar, zoals mijn moeder me later als uitleg gaf, heeft hij “het uiteindelijk niet gered”.’
“Toen mijn vader overleed, was mijn moeder drie maanden zwanger. Ze had twee grote verliezen te verwerken. En toen kwam ik”
‘Zoals ik het me herinner, ben ik overladen met liefde van mijn moeder. En ook van mijn broer kreeg ik veel aandacht. Mijn moeder was dapper, werkte als bedrijfsmaatschappelijk werkster, nam ondertussen genoeg tijd voor ons. We konden ons goed redden met z’n drieën. Maar over mijn vader werd met nauwelijks een woord gerept. Terugkijkend, is hij altijd de grote afwezige geweest. Ook op verjaardagen, met familie en vrienden om ons heen, sprak niemand over hem. Pas op mijn 12e vertelde mijn moeder me over de precieze toedracht van zijn dood. Eerder had ze dat niet gewild, omdat ze bang was dat het me tot een uitzondering zou maken op het schoolplein.’
‘Ik begrijp daar wel iets van – kinderen kunnen hard zijn onderling en zelfdoding was nog veel meer dan nu een taboe – maar ik weet niet of het míj ook goed heeft gedaan. Het voelde toch vooral alsof ik een groot geheim met mij meedroeg.’
‘Als kinderen vroegen waarom ik geen vader had, vermeed ik een antwoord of zei snel dat hij dood was om meteen over te gaan op een ander onderwerp. Later verzon ik dat hij was overleden aan een hartaanval. Wel zo makkelijk, dan was ik er meteen vanaf.’
“En ondertussen voelde ik het thuis heus wel: het verborgen verdriet, de schaamte, het schuldgevoel”
‘Mijn moeder was mijn alles, maar ik merkte ook hoe kwetsbaar ze was. En ikzelf bovendien. Want als haar iets zou gebeuren, wat dan? Waar bleef ik dan, wat moest ik dan?’
‘Mijn oplossing: het perfecte kind uithangen. Sterk zijn voor mijn moeder, slagen in alles wat ik doe, zoveel mogelijk pleasen en redderen. En vooral: vragen stellen! Vrienden, kennissen, onbekenden: iedereen overlaadde ik met vragen. Mocht iemand het lef hebben om zich in mij te verdiepen, dan pareerde ik dat kundig met allerlei gevatte antwoorden. En het gíng ook goed met me, dus welk ander verhaal zou ik moeten vertellen? Ik haalde mijn gymnasium, was goed in sport, verdiende mijn geld met allerlei baantjes, regelde een beurs om naar mijn gedroomde Amerikaanse highschool te gaan. Daarna volgden een studie in Amsterdam, in Frankrijk en ga zo maar door.’
‘Een geanimeerd sociaal leven had ik ook. Maar nu weet ik: vaak waren die vriendschappen niet in balans. Ik wist veel van de ander, maar de ander had geen werkelijk beeld van mij. Ik liet me niet of gedeeltelijk zien, want altijd lag er afwijzing op de loer. En als ik dan weleens schoorvoetend iets uit de doeken deed over mijn vader, dan kreeg ik nooit een reactie waardoor ik me beter voelde.
“Sterker nog: ik kreeg de indruk dat mensen me sneu vonden. En dat haatte ik. Want ik had toch een geslaagd leven?”
‘En trouwens: mijn moeder had het – met ook nog eens een Jappenkampverleden – altijd zwaarder.’
‘Hoe soepel alles ook leek te verlopen, durfde ik één ding nooit aan: me voluit in de liefde storten. Verliefd worden kon ik wel en deed ik ook graag, maar verliefd blijven? Niet te doen! Tegen een vriendin flapte ik er eens uit: “Dan moet ik 24 uur per dag op mijn best zijn, dat kan toch niet?” Het leek me hoogst ingewikkeld om me te binden en een evenwichtige relatie op te bouwen. En ik vond dan ook altijd een reden om dat ook vooral niet te doen.’
‘Uiteindelijk liep ik tegen de lamp natuurlijk. Ik had mijn vak gemaakt van het interviewen en schrijven dat ik zo graag deed, klom op binnen een journalistiek bureau, ging een redactie leiden en… putte mezelf compleet uit. Dat had ik op school en tijdens mijn studie wel vaker gedaan, maar nooit kwam het in me op om daar hulp voor te zoeken.
“Mijn manier was: me afzonderen, eindeloos slapen en weer komen bovendrijven zodra ik me beter voelde”
‘Als ik daar al met iemand over praatte, dan was het met mijn moeder. En die had (terwijl ze zelf maatschappelijk werkster was) nooit begeleiding ingeschakeld voor welk euvel ook en zette mij ook niet op dat spoor. We wilden niemand tot last zijn en zouden het zelf wel redden.’
Veilig
‘De ommekeer kwam rondom mijn 30e, toen ik mijn – nu – echtgenoot ontmoette. Tegen die tijd was ik alle niemendalletjes met onbereikbare mannen wel zat en wilde graag een stabiele relatie. Met hem was het liefde op het eerste gezicht. Bovendien gaf hij me een veilig en geborgen gevoel; alsof ik mezelf mocht zijn, met alles erop en eraan. Dat ik hem al redelijk rap over mijn vader vertelde was dus een logische stap. Maar echt duidelijk maken wat zijn dood voor mij betekende, kon ik niet. Ik had geen idee.’
‘Hoe groter onze liefde, hoe ingewikkelder de band met mijn moeder. Het kostte haar duidelijk moeite om mij los te laten. Ik was al veel eerder uit het nest gevlogen natuurlijk, maar mentaal bleef ik hangen. Ik voelde me loyaal en nog altijd verantwoordelijk voor haar geluk. Toen ik eens uitriep: “Mijn moeder moet in therapie”, reageerde mijn man: “Misschien moet jij dat zélf eens doen”.’
“Pislink was ik; met mij was toch niets mis?”
‘Toch heb ik zijn raad opgevolgd. Maanden gingen er overheen, voordat ik al mijn beschermlagen liet vallen. “Natuurlijk heb ik geen vader gemist”, beweerde ik nog stellig in een van de eerste sessies. “Hoe kun je nou iemand missen die je nooit hebt gekend?”
‘Dat bleek toch anders te liggen. 30 jaar na mijn vaders dood begon ik te rouwen, met alle verdriet en woede die daar bij hoort. Wat was ik ziedend soms! Maar vooral wilde ik hem begrijpen en ontdekken wie hij nu eigenlijk was. Familie, vrienden, velen die hem hadden gekend vroeg ik naar hem, tot een reis naar Australië aan toe, waar zijn broer woont. Dat leverde waardevolle gesprekken op, en inzichten. Want, oh, wat bleek ik op mijn vader te lijken. Maar ik was ook verbijsterd: waarom is er toch nooit over hem gesproken? Vanwaar toch al die geheimzinnigheid?’
‘Even leek het erop dat mijn moeder mijn zoektocht steunde. Maar ze kon het uiteindelijk niet. Te confronterend en te pijnlijk, bekende ze. Haar verdriet zat zo diep opgeborgen. Pas vlak voor haar dood, in 2014, heeft ze vrede gekregen met mijn vaders dood.’
Vrijheid
‘Of ik zijn keuze ooit echt zal begrijpen, weet ik niet. Zo ongeveer alle boeken en studies over suïcide heb ik bestudeerd, maar er is natuurlijk niets of niemand die me een sluitend antwoord kan geven. Wat ik inmiddels wel zeker weet, is dat hij radeloos was over zichzelf en ervan overtuigd dat wij zonder hem beter af zouden zijn. Het lijkt erop dat hij ons vrijheid gunde, zonder zijn ballast.’
‘Hoezeer ik dat rationeel ook kan behappen, kan zijn dood me op onverwachte momenten nog steeds overspoelen. Dan denk ik: was nog even blijven leven, dan had je kunnen zien hoe ik mijn best doe. Alsof ik hem had kunnen redden! En bij nieuws over Antonie Kamerling, Joost Zwagerman of een ander publiek figuur die uit het leven stapt, gaat er altijd een berichtje heen en weer tussen mijn broer en mij: ‘Wat klote toch voor dat gezin’.
‘Toen ik zelf kinderen kreeg, voelde ik ook weer zo’n ongeloof: hoe kan iemand in godsnaam zijn dierbaren verlaten? En soms is er ook gewoon keihard verdriet. Dan zie ik onze kinderen liefdevol in de weer met hun vader en denk: dat heb ik dus gemist.
“Een lieve tante zei mij ooit: “Jij kunt alles, behalve geloven in jezelf”
‘Inderdaad heb ik de neiging om me klein te maken en schiet ik gauw in de verdediging, bang om afgewezen te worden. Diep in mij is er ook altijd de angst om te vallen. En dat ik dan niet de kracht heb om op te staan. Maar ik weet dat nu. Als dat soort gevoelens me weer eens aanvliegt, kan ik dat herkennen en erover praten met mensen die me kunnen troosten en helpen, waarna ik makkelijker opveer.’
‘Dat is, denk ik, het belangrijkste wat het me heeft gebracht om na al die jaren – stap voor stap – “mijn verhaal” onder ogen te leren zien: ik ben niet meer alleen. Ik hoef me niet meer groter, stoerder en gaver voor te doen dan ik ben. Ik mag er gewoon zijn. En dat maakt het leven een stuk vrijer.’
© Teus Lebbing, www.abrandnewstory.nl
Wat een schitterend verhaal heb je ons verteld… Dit is jouw verhaal. Erg mooi.
Liefs, Maaike
Wat een knap verhaal van je. Niet gemakkelijk, maar toch indrukwekkend. Om diverse redenen herkenbaar, wederom. Dank voor je oprechtheid! Ik leer er iedere keer weer van!
Over veerkracht gesproken! Wat ben je toch een mooie, sterke vrouw! ?❤️
Openhartig en ontroerend verhaal Teus. Het op deze manier verwoorden en verwerken, geeft je hopelijk veel rust en energie. Thinking in a brand new way. Starting up a brand new day! (luister naar de lyrics ‘A brand new day’ van Sting)
Wah Teus, indrukwekkend en wat een veerkracht!
Mooi en herkenbaar Teus, dank je wel
Mooie woorden weer, Teus! X
Mooi Teus!
Van alle verhalenover veerkracht, raakt jouw verhaal het meest, Teus. Super dapper dat je dit zo durft te delen. En dat van die gevatte antwoorden herken ik niet hoor 🙂 Ik ben blij dat je er bent!
Voor dit prachtige en ontroerende verhaal heb ik geen woorden. Hoewel ik veel al wist heb ik het een paar keer over gelezen en dat ga ik zeker nog eens doen. Heel ontroerend en moedig. Maar ik zei al dat ik hier geen woorden voor heb dus ik laat het hierbij.
Dat je nooit je eigen verhaal durfde te vertellen en (misschien zelfs daardoor?) verhalen van anderen zo mooi kunt vertellen… Wat een zelfinzicht leg je weer aan de dag!
Hi Teus, dankjewel voor jouw verhaal. Sterk en kwetsbaar.
Ik ben sprakeloos, diep geraakt ook… en wat een moed om er zo open over te schrijven! Diep respect!! En veel dank voor het delen, voor het voeden van compassie…
Wat mooi en dapper en wat ben ik trots op je!
Onder de indruk van je verhaal, je moed én je veerkracht! ?
Dankjewel voor je verhaal Teus. Puur, open en inspirerend. Een (leer)proces waar ik op mijn manier veel in herken. Ik moet iedere dag die keuze bewust maken. Als ik dat niet doe verval ik in mijn eigen ‘mooi weer’ verhaal en laat ik maar een klein stukje van mezelf zien.
Mijn grote bewondering. Je hebt je indrukwekkende verhaal prachtig opgeschreven. Zo kan het op eigen kracht de wereld in, ook om een ieder die het leest te laten weten dat ook zijn of haar verhaal ertoe doet. Ook als de lezer pas (of nog lang niet) 47 is. Dank je wel.
Niet alleen je foto maar ook je verhaal spreekt boekdelen – je durft de wereld en jezelf met een heldere blik en open vizier tegemoet te treden en bent niet meer bang om jezelf te verliezen. Wat een groei, veerkracht en liefde! XXX
Om stil van te worden. Weinig woorden om hierop te reageren, maar razend knap dat je dit openhartig verhaal wil delen. Chapeau!
Lieve Teus wat fijn dat je zo moedig bent je levensverhaal te delen
een helpende hand voor velen.
Denken voor een ander maakt meer kapot dan je lief is.
Liefs en groet uit Nijmegen
Whow Teus! Dank je wel… En of je er mag zijn. Wat een mooi en aangrijpend verhaal en wat vertel je het alsof je het al jaren verteld. In alles zie je dat je klaar bent om het niet meer geheim te houden en dat je klaar bent voor de 2e ronde. Of 3e. Of 6e… Klaar voor jezelf in elk geval.
Wat ben ik trots op mijn lieve schoonzus en wat ben ik ontzettend blij dat mijn broertje deze krachtige lieve vrouw is getrouwd. Je bent prachtig zoals je bent. Met je kwetsbaarheid bereik je de harten van de mensen om je heen…ook dat van mij. Dat je dit hebt geschreven én gedeeld getuigt van een enorme (veer)kracht en overwinning op jezelf. Weer een nieuwe ‘ brand new day’. X
Lieve Teus, het antwoord op de vraag: “kun je je levensverhaal delen op je 47e? “ dat heb je?. Prachtig verwoord…
Lieve Teus,
Dank je wel. Dank voor jouw eerlijkheid, dank voor het delen, dank voor het vertrouwen. Je hebt me ontroerd.
Bedankt voor het openhartig delen van je verhaal. Wat fijn dat je een lieve man hebt gevonden. Je verhaal zo openlijk delen is ook een deel van je proces om dichter te zijn bij wie je bent.
Wat je schreef over er zijn voor je moeder herken ik wel. Al is het verdriet van je moeder 1000 x complexer. Mijn ervaring is dat het uitpellen van jezelf in fasen gaat.
Het meest fijne van het doorwerken van alle processen vind ik wel dat ik meer humor heb, dat ik meer kan lachen om mijn eigen gebrekkigheid. Dat het allemaal niet zo zwaar meer is.
Feilloos en genadeloos eerlijk en heel mooi geschreven.
Wauw Teus, je hebt het gedaan! Wat een hobbelige weg om te komen waar je nu bent en wat een wijsheid heb je daarin vergaard.
Herkenning in worstelingen die er waren en die er nog steeds kunnen zijn, om ze te erkennen, omarmen… echte levenslessen in een echt verhaal en zo knap verwoord. Dat is voor mij ook veerkracht: zo mee kunnen buigen zonder te breken.
Lieve Teus, met een brok in mijn keel heb ik je verhaal gelezen. Ben er stil van. Hoe je woorden hebt kunnen vinden die zóveel overbrengen, terwijl er voor zo’n verdriet en impact op je leven voor een deel misschien ook wel helemaal geen woorden zijn. Wat ik graag wil weten, en misschien helpt dat anderen ook: welke reactie had jou destijds wél het gevoel gegeven dat je echt gehoord, gezien en begrepen werd? Wat kunnen wij met zijn allen in situaties als deze het beste doen? Of juist vooral niet? Lieve groet van Els
Dank je wel Teus. Tranen als ik je verhaal lees. Want dat is wat verhalen doen. Ze raken je eigen verhaal, en daarom is het zo belangrijk dat ze verteld worden. Maar dat weet jij allang. Toch…je eigen verhaal zo de wereld in slingeren is weer next level.
Ontroerend, Teus. Dankjewel!
Bijzonder om jouw verhaal zo te lezen Teus! Heel dapper dat je dit zo deelt. Prachtig geschreven weer. ?
Mooi Teus, en dan te bedenken dat we samen opgroeiden, school als de beste en snelste wilden doen, dansten, zongen en tennisten, zo onbevangen Misschien maar goed ook…?
Jemig Teus… wat een aangrijpend, prachtig verwoord verhaal. En wat knap dat je het hebt opgeschreven en je zo kwetsbaar opstelt door het anderen te laten lezen. Hoewel je jezelf beschrijft als ‘zo af en toe klein makend’ ben je ongetwijfeld een grote inspirator voor anderen. In elk geval voor mij!
Wauw. Indrukwekkend! Het masker gaat volledig af. Respect Teus! Brok in mijn keel en vochtige ogen.
Ik ben onder de indruk van je verhaal. Wat me het meeste raakt is jouw moed om dit proces met jezelf aan te gaan. Je hebt je daarmee een mooi geschenk gegeven. Alsof er zich opeens in je leven een breder perspectief ontvouwt.
Ik heb geleerd dat ontwikkelingen plaats vinden als de tijd daar rijp voor is. Kennelijk geldt dat nu ook voor jou. Je bent gesterkt door alles wat zich tot nu toe in jouw leven heeft voorgedaan. Je bent klaar voor de volgende stap.
Jouw verhaal bewijst hoe belangrijk het is om het verhaal achter de mens te weten, dat er heel veel meer is dan wat je van iemand in 1e instantie ziet! Ik luister de laatste tijd vaak podcasts en ik realiseer me hoeveel impact het heeft op mij als ontvanger van die verhalen, nl. een gevoel van compassie, niet oordelen en verbinding (ook al ken ik de persoon in kwestie niet). De verhalen leggen steeds bloot wat het betekent om mens te zijn. Ik denk dat het de samenleving enorm kan helpen als we regelmatig persoonlijke verhalen lezen. Sprookjes, mythen en sagen leren ons over archetypen, waarom niet echte verhalen om onze medemens en dus onszelf beter te begrijpen? Hoe meer van deze verhalen hoe beter;-)!
Prachtig verhaal. Ontroerend en mooi verwoord.
Sterke vrouw. En wat mooi verwoord Teus
Jouw verhaal brengt mij ook nu weer tot de overtuiging dat ‘hoe dieper je naar binnen gaat, des te sterker en overtuigender je naar buiten kunt komen’. In een verhaal, op papier of in gesprek. Zoals jij dat zo prachtig omschrijft in “Ik ben niet meer alleen”. Die impactvolle gebeurtenissen in je leven zijn bepalend voor de dingen die je ziet. En niet ziet. Je eigen verhaal stuurt je, bepaalt je keuzes en leidt je doen en laten. Merk ik (nu pas) meer en meer. En dat blijft een continu en dus boeiend proces.
ben er stil van Teus, zit met tranen te lezen, hoe je schrijft en wat je schrijft raakt, welke woorden gebruik je dan in een reactie? jeemig, wat fijn dat je dit hebt opgeschreven en met ons deelt.
Bevrijdend Teus!
Voor de tweede keer lees ik je verhaal (de eerste keer vluchtig op mijn telefoon) dit keer uitgebreid en met echte aandacht. Wat prachtig verwoord Teus! en wat een veerkracht van jou, je moeder en je broer! en wat een levensles voor anderen (inclusief mezelf) die zich soms groter voordoen dan ze zijn om het echte verdriet maar niet toe te laten. Dank je wel voor deze stof tot nadenken, praat er graag nog eens met je over door. Liefs Saskia
Beste Teus, dank voor je open- en eerlijkheid. Door je unieke en dappere verhaal, heb ik een betere inzicht gekregen in hoe families met dit soort van diep verdriet omgaan.
Ademloos tot mij genomen, van A tot Z. Wat een mooi en heftig verhaal. Knap dat je het deelt.
Kippenvel Teus. Knap!
Goed verhaal. Wat kun je dan van ver komen. Heel mooi.
Heel indrukwekkend en aangrijpend.
Dankjewel, wat fijn dat je dit met me hebt gedeeld! (en ik vind het een eer dat je die foto hebt gebruikt 🙂 )
Wat een indrukwekkend, ontroerend en intiem levensverhaal heb je geschreven. Ik ben blij dat het proces je belangrijke inzichten, wijsheid en veerkracht heeft opgeleverd.
Wat prachtig Teus! Wat ontzettend dapper van je om dat op papier te zetten.
Zo mooi maar ook verdrietig.
Heel herkenbaar ook!
Heb het met tranen in mijn ogen gelezen.
Wat een gave dat je dat zo mooi kunt verwoorden.
Je hebt een indrukwekkend mooi verhaal geschreven. Jouw verdriet om het gemis van een vader en dat het blijkbaar zo moeilijk is om over zoveel onbeschrijfelijk verdriet te praten. Wat het voor belemmeringen met zich meebracht toen je ouder werd. Je zoektocht hoe met dit alles om te gaan en te kunnen aanvaarden zodat je je eigen leven op de rails kan zetten. Het is een hels karwij geweest maar het is je gelukt. Ik voel heel veel respect voor je.
Hoi Teus, ik las net je verhaal, wat mooi en invoelbaar heb je dit opgeschreven. Bijzonder om jezelf zo van je kwetsbare kant te laten zien, wat een kracht!! Knap!
Echt een mooi, doorleefd verhaal. Er zijn meerdere dingen die me troffen. De rol van je echtgenoot is groot geweest. Het moeilijke leven van je moeder, die zich pas heel laat wat opende. De (zelf-)strijd van je vader, waarvan het doodzonde (!) is dat die strijd niet anders is afgelopen. En vooral natuurlijk: jouw eigen gang hierin, en de grote door jou gecreëerde doorbraken. Veel waardering en respect.
Prachtig geschreven Teus, wat heb je toch een mooi talent. Je mag trots zijn op wie je bent!
Prachtig Teus! De kracht van verhalen ken je vanuit je professionele werk en het lijkt me ook zo helend om je eigen verhaal zo te vertellen.
wow! Wat heb je dat prachtig geschreven Teus! Zo oprecht, en zonder franje. Ik kan me zo goed voorstellen hoe bevrijdend dat voelt! ❤️
Ik ben stil van je verhaal Teus.. zo mooi beschreven, het raakt me!